Είναι χρήσιμο να δούμε την επιρροή του θεσμικού πλαισίου στην προστασία του περιβάλλοντος από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Μπορούμε πλέον να εκτιμήσουμε τα αποτελέσματα μιας εφαρμοσμένης συμφωνίας.

Το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, υπεγράφη από τις κυβερνήσεις πολλών κρατών τον Σεπτέμβριο του 1987 και τέθηκεσε ισχύ  την 1η Ιανουαρίου 1989. Είχε ως σκοπό την προστασία της εύθραυστης στιβάδας του όζοντος του πλανήτη, μέσω της κατάργησης των χημικών που την καταστρέφουν (ozone depleting substances – ODS).¨Ήταν μια παγκόσμια συμφωνία, με συγκεκριμένους (και υποχρεωτικούς για τις χώρες-μέλη) περιορισμούς στην παραγωγή και κατανάλωση χημικών ουσιών (όπως τα CFC), που καταστρέφουν το στρώμα του όζοντος, με καταστροφικές συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.

 Το στρώμα του όζοντος μας προστατεύει, φιλτράροντας την επιβλαβή υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου, η οποία μπορεί να προκαλέσει βλάβες στον άνθρωπο, όπως καρκίνο στο δέρμα, καταρράκτη στους οφθαλμούς και εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Επίσης προστατεύει τα ζώα και τα φυτά από επιζήμιες αυξήσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας.

Η εικόνα του πλανήτη θα ήταν εντελώς διαφορετική χωρίς το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, όσον αφορά την καταστροφή του όζοντος ,την ζημιά των φυτών από την αυξημένη υπεριώδη ακτινοβολία ,τον κύκλο του άνθρακα και την κλιματική αλλαγή.

Όσον αφορά το όζον ,η συνέχιση της  χρήσης των CFC θα είχε ως αποτέλεσμα την παγκόσμια κατάρρευση του στρώματος του όζοντος μέχρι το2040. Θα υπήρχε 60℅ λιγότερο όζον πάνω απ’ τις τροπικές περιοχές,μέχρι το2100 και μέχρι το 2050, η ισχύς της υπεριώδους ακτινοβολίας του ήλιου στα μεσαία γεωγραφικά πλάτη (μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης),θα ήταν ισχυρότερη από τις σημερινές τροπικές περιοχές.

Η ισχυρή υπεριώδης ακτινοβολία, περιορίζει την ανάπτυξη των φυτών, βλάπτει τους ιστούς τους και επηρεάζει την ικανότητά τους για φωτοσύνθεση μέσω της οποίας απορροφούν CO₂.Έτσι απορροφούν λιγότερο άνθρακα. Η μειωμένη απορρόφηση του άνθρακα από φυτά, δέντρα, εδάφη, έχει ως αποτέλεσμα να παραμένει στην ατμόσφαιρα σαν CO₂.

Έτσι στο τέλος αυτού του αιώνα, τα δάση, άλλα φυτά και τα εδάφη, θα απορροφούσαν 580 δισεκατομμύρια τόνους λιγότερο άνθρακα. Η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα θα ήταν 40℅-50℅ επιπλέον.

 Η τεράστια ποσότητα του επιπλέον CO₂ θα είχε συμβάλει σε κλιματική αλλαγή με την θερμοκρασία του αέρα να έχει αυξηθεί κατά 2,5 βαθμούς κελσίου στο τέλος αυτού του αιώνα, μέσω του φαινομένου του θερμοκηπίου, με αποτέλεσμα την παγκόσμια υπερθέρμανση.

Αποτιμώντας τις θεσμικές πρωτοβουλίες των κυβερνήσεων, μετά από πιέσεις επιστημόνων και περιβαλλοντικών οργανώσεων, το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ του 1987, ήταν το πρώτο βήμα της διεθνούς προσπάθειας για την προστασία του στρατοσφαιρικού όζοντος. Έκτοτε έχει υποστεί αρκετές τροποποιήσεις και προσαρμογές για να  συμπεριληφθούν νέες επικίνδυνες ουσίες και να  συντομεύσουν τα  χρονοδιαγράμματα μείωσης ή απόσυρσής τους

Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ σημειώνει πως το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ θεωρείται η πλέον επιτυχημένη  θεσμική παρέμβαση για την προστασία του περιβάλλοντος.

Επιπλέον το Κέντρο Έρευνας Φυσικής της Ατμόσφαιρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, υπογραμμίζει πως εάν δεν είχε προχωρήσει η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ, θα εκδηλώνονταν επιπλέον 250 εκατομμύρια περιστατικά καρκίνου του δέρματος και 50 εκατομμύρια περιστατικά καταρράκτη μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα.

Μετά από τόσα χρόνια εφαρμογής του Πρωτοκόλλου, από την επιστημονική κοινότητα έχουν καταγραφεί τεκμηριωμένες ενδείξεις αναστροφής του επικίνδυνου φαινομένου της καταστροφής της στιβάδας του στρατοσφαιρικού όζοντος. ¨Έχει μειωθεί ο συνολικός όγκος των καταστροφικών ουσιών (ODS) στην τροπόσφαιρα και τη στρατόσφαιρα, διότι οι εκπομπές τους έχουν μειωθεί σχεδόν κατά 98%. Η μείωση της στιβάδας του όζοντος, η οποία ήταν εμφανής κατά τη δεκαετία του ’80 και τις αρχές της δεκαετίας του ’90 έχει πλέον ανακοπεί. Ήδη από το 2000 η ολική ποσότητα όζοντος παραμένει σταθερή ενώ υπάρχουν ενδείξεις ανάκαμψης τα τελευταία χρόνια.