Από 3 Ιουλίου  εναρμονίζεται η εθνική νομοθεσία με  τις διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουνίου 2019 σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον. Θεσπίζονται μέτρα για την πρόληψη και τη μείωση του αντικτύπου αυτών, στο περιβάλλον, ιδίως στα  θαλάσσια οικοσυστήματα , τη βιοποικιλότητα  την ανθρώπινη υγεία, καθώς και την προώθηση της μετάβασης στην κυκλική οικονομία με καινοτόμα και βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα, προϊόντα και υλικά, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη της οικονομίας και την αποδοτική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

Αναλυτικότερα καταργούνται οι εξής κατηγορίες πλαστικών μιας χρήσης:

• ➡️Μαχαιροπίρουνα
• ➡️Καλαμάκια
• ➡️Περιέκτες από φελιζόλ
• ➡️Κυπελάκια από φελιζόλ
• ➡️Περιέκτες τροφίμων από φελιζόλ
• ➡️Αναδευτήρες ποτών
• ➡️Μπατονέτες
• ➡️Στηρίγματα για μπαλόνια
• ➡️Πάσης φύσεως προιόντα που διασπώνται σε μικροπλαστικά
• ➡️Αλιευτικά εργαλεία που περιέχουν πλαστικές ύλες.

 Η απαγόρευση της διαθεσιμότητας στην αγορά αρχίζει να εφαρμόζεται μετά από την εξάντληση των αποθεμάτων τους αλλά  όχι πέρα από  τους  δέκα (10) μηνες από την έναρξη ισχής  της νομοθεσίας.

Συμπληρωματικά δρομολογείται ο περιορισμός πλαστικών μπουκαλιών μέχρι το 2024

Ειδικότεροι στόχοι:
α) έως το έτος 2024 η κατανάλωση των εν λόγω πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης θα πρέπει να έχει  μειωθεί κατ’ ελάχιστον στο τριάντα τοις εκατό (30%), σε σύγκριση με το έτος 2022,
β) έως το έτος 2026 η κατανάλωση των εν λόγω πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης θα πρέπει να έχει  μειωθεί κατ’ ελάχιστον στο εξήντα τοις εκατό (60%), σε σύγκριση με το έτος 2022.

Για τον υπολογισμό και την επαλήθευση των στόχων ακολουθείται η εξής μεθοδολογία :

  α) Από την 1η Ιανουαρίου 2022 επιβάλλεται εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος για τα πλαστικά προϊόντα  που διατίθενται ως συσκευασία των τροφίμων και των ποτών κατά την πώλησή τους από επιχειρήσεις μαζικής εστίασης, και από επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, οι οποίες πωλούν τρόφιμα και ποτά.
 β) Η καταβολή της εισφοράς επιβάλλεται στους καταναλωτές ανά τεμάχιο προϊόντος. Το πλαστικό κάλυμμα ή καπάκι λογίζεται ως διακριτό προϊόν, για το οποίο επιβάλλεται αυτοτελώς η εισφορά.
 γ) Τα προϊόντα μιας χρήσης που διατίθενται από τις επιχειρήσεις φέρουν υποχρεωτικά σήμανση  με τις κατάλληλες προδιαγραφές  Οι παραγωγοί των εν λόγω προϊόντων  υποχρεούνται να τα διαθέτουν με την ειδική σήμανση.
 δ) Η εισφορά ορίζεται σε τέσσερα (4) λεπτά πλέον Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.).  Οι επιχειρήσεις  υποχρεούνται να αναγράφουν  σε εμφανές σημείο για τον καταναλωτή, ότι τα προϊόντα αυτά υπόκεινται σε εισφορά, με αναγραφή του ποσού της εισφοράς.
 ε) Η εισφορά έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα και τα έσοδα από αυτή αποτελούν δημόσια έσοδα, τα οποία εισπράττονται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) και αποδίδονται στο  «Πράσινο Ταμείο» με σκοπό να διατίθενται αποκλειστικά για δράσεις συναφείς με τους σκοπούς του.

  Για την μείωση χρήσης πλαστικών μιας χρήσης, από την 1η Ιανουαρίου 2022, οι επιχειρήσεις μαζικής εστίασης , εξαιρουμένων των επιχειρήσεων παρασκευής ή και προσφοράς τροφίμων και ποτών σε κινητούς ή προσωρινούς χώρους  υποχρεούνται να εξασφαλίζουν ότι επαναχρησιμοποιήσιμα εναλλακτικά προϊόντα  είναι διαθέσιμα στο σημείο πώλησης στον τελικό καταναλωτή. Θα πρέπει  να αναγράφουν σε εμφανές σημείο προς τον καταναλωτή, ότι διατίθενται επαναχρησιμοποιήσιμες εναλλακτικές λύσεις, προς αποφυγή της κατανάλωσης πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης. Κατά τη διανομή προϊόντων (delivery) οι επιχειρήσεις αυτές  πρέπει να ενημερώνουν τον καταναλωτή για τη διαθεσιμότητα επαναχρησιμοποιήσιμων προϊόντων.

Επίσης από την 1η Ιανουαρίου 2022, οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου και οι επιχειρήσεις μαζικής εστίασης,  υποχρεούνται: α) κατά την πώληση μη συσκευασμένων τροφίμων και ποτών να εξυπηρετούν τον καταναλωτή με τη χρήση δικών του επαναχρησιμοποιήσιμων προϊόντων  β) να διαθέτουν σε χαμηλότερη τιμή τα μη συσκευασμένα τρόφιμα και ποτά, όταν πωλούνται σε επαναχρησιμοποιήσιμο προϊόν του καταναλωτή, και γ) να αναγράφουν στις πινακίδες, τους τιμοκαταλόγους την τιμή πώλησης των τροφίμων και ποτών που διατίθενται χωρίς συσκευασία.

Αντίστοιχα, οι επιχειρήσεις ή οι μεμονωμένοι ιδιώτες που εκμεταλλεύονται αυτόματους πωλητές τροφίμων ή ροφημάτων κάθε κατηγορίας υποχρεούνται: α) να εξασφαλίζουν ότι τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης διατίθενται κατ’ επιλογή του καταναλωτή, ο οποίος δύναται εναλλακτικά να χρησιμοποιήσει ίδια επαναχρησιμοποιήσιμα προϊόντα, β) να διαθέτουν σε χαμηλότερη τιμή τα τρόφιμα και τα ποτά, όταν πωλούνται σε επαναχρησιμοποιήσιμα προϊόντα και γ) να αναγράφουν την τιμή πώλησης τροφίμων και ποτών που διατίθενται σε επαναχρησιμοποιούμενο προϊόν.

 Οι επιχειρήσεις τροφοδοσίας (catering) με απευθείας διάθεση τροφίμων και ποτών στον καταναλωτή, απαγορεύεται να χρησιμοποιούν τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης δύνανται, όμως, σε αντικατάσταση αυτών, να χρησιμοποιούν εναλλακτικά προϊόντα.

Δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις και παιδικές χαρές, θα διαθέτουν  κοινόχρηστες βρύσες για δωρεάν πόσιμο νερό παρέχοντας κατάλληλη σήμανση στο κοινό που ενθαρρύνει τη χρήση επαναχρησιμοποιούμενων δοχείων.

Όλα τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης, τα οποία διατίθενται στην αγορά, φέρουν υποχρεωτικά εμφανή, ευανάγνωστη και ανεξίτηλη σήμανση που ενημερώνει τους καταναλωτές για τα ακόλουθα:
α) τις κατάλληλες επιλογές διαχείρισης του προϊόντος ως αποβλήτου  β) την παρουσία πλαστικών υλών στο προϊόν και τις επακόλουθες αρνητικές περιβαλλοντικές συνέπειες της απόρριψής τους στο περιβάλλον).

Για τα απόβλητα πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης, τίθενται οι ακόλουθοι ποσοτικοί στόχοι:

 α) έως το έτος 2025, η χωριστή συλλογή για ανακύκλωση των αποβλήτων αυτών θα πρέπει να είναι ίση τουλάχιστον με το εβδομήντα επτά τοις εκατό (77 %) αυτών των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που διατίθενται στην αγορά σε ένα δεδομένο έτος. 

β) έως το έτος 2029, θα πρέπει να είναι ίση τουλάχιστον με το ενενήντα τοις εκατό (90 %).

Οι παραγωγοί διαθέτουν τα προϊόντα στην αγορά ενσωματώνοντας το εγγυοδοτικό αντίτιμο, το οποίο ο  καταναλωτής πληρώνει κατά την αγορά του προϊόντος και λαμβάνει πίσω με την επιστροφή του προϊόντος ή αποβλήτου στα σημεία επιστροφής.

Τα πλαστικά απόβλητα μολύνουν όλο και περισσότερο τους ωκεανούς. Συσσωρεύονται σε θάλασσες ,ακτές ,καταστρέφοντας τα ενδιαιτήματα της παράκτιας πανίδας. Σε πολλές περιπτώσεις προκαλούν τραυματισμό και θάνατο των ζώων. .Πλαστικά υπολείμματα καταλήγουν στα ζώα και κατ’ επέκταση στην τροφική αλυσίδα. Τεράστιο είναι το πρόβλημα που δημιουργείται στο θαλάσσιο οικοσύστημα, τη βιοποικιλότητα, την ανθρώπινη υγεία και επίσης στην αλιεία και τον τουρισμό.

Θα πρέπει όλοι οι πολίτες να δράσουν  ενεργά, να μειώσουν την χρήση πλαστικών μιας χρήσης και να σταματήσουν να πετούν πλαστικά. Ο  κοινός στόχος θα πρέπει να είναι  η αναστροφή αυτής της άσχημης κατάστασης για να μην φτάσουμε στο σημείο τα  πλαστικά απόβλητα να είναι περισσότερα από τα ψάρια όπως υπολογίζεται πως θα συμβεί μέχρι το 2050 αν συνεχιστεί η αλόγιστη χρήση πλαστικών.